1. Κύριε Λιαρόπουλε, ας ξεκινήσουμε με την πρόσφατη συνάντηση των υπουργών Υγείας των χωρών του ΟΟΣΑ στο Παρίσι. Ποια ήταν τα βασικά θέματα που τέθηκαν;
Η συνάντηση των Υπουργών Υγείας των χωρών του ΟΟΣΑ ήταν η δεύτερη μετά από αυτήν του 2004, στην οποία και είχα συμμετάσχει εκπροσωπώντας το Ν. Κακλαμάνη. Η Συνάντηση του 2010 ήταν πολύ διαφορετική και αντανακλούσε τη διαφορά στις εποχές. Το 2004, με τις οικονομίες στα πολύ «επάνω» τους, το θέμα της Συνόδου ήταν «Towards High Performing Health Systems». Αφορούσαν την πορεία των συστημάτων υγείας προς την «τελειότητα». Το 2010, αντίθετα, με την έξοδο από την οικονομική κρίση, το θέμα ήταν “Health System Priorities when Money is Tight», δηλαδή, περίπου η «επιβίωση» των συστημάτων υγείας. Περιττεύει ίσως να πω ότι για τον Έλληνα που παρακολούθησε τις δύο συνόδους τα συναισθήματα ήταν αυτά που θα είχε ένας Αρειανός αν έπεφτε κατά λάθος στη Γη. Το 2010, μάλιστα, ήταν ακόμη πιο τραυματικό. Συνειδητοποιούσα συνεχώς ότι έχοντας χάσει το τρένο του 2004, η Ελλάδα μπαίνει σήμερα σε εποχή τραγικών επιλογών με ένα κατεστραμμένο σύστημα υγείας. Από ότι μας είπε, το ίδιο ένιωσε και ο Υπουργός κ. Α. Λοβέρδος.
2. Ποια προβλήματα προκαλεί η οικονομική κρίση στα εθνικά συστήματα υγείας των χωρών του ΟΟΣΑ γενικά και ποιοι κίνδυνοι υπάρχουν;
Σε περίοδο οικονομικής κρίσης, η κοινωνία και το κοινωνικό κράτος δοκιμάζουν τα όρια της αντοχής τους. Δεν πρέπει να ξεχνάμε ότι το κοινωνικό κράτος έχει ως φιλοσοφική αλλά και διαχειριστική προϋπόθεση την προοδευτική χρηματοδότηση. Προϋποθέτει, με άλλα λόγια, την παραδοχή της κοινωνίας ότι οι ευπορότεροι, πρέπει να σηκώσουν το μεγαλύτερο μέρους του βάρους για την κάλυψη των αναγκών του συνόλου, δηλαδή και των φτωχών. Αυτό, προϋποθέτει ότι ο αλτρουισμός αποτελεί βασικό στοιχείο της ανθρώπινης φύσης, κάτι για το οποίο, όμως, υπάρχει λίγη επιστημονική τεκμηρίωση. Αν αυτό δεν συμβαίνει, η μόνη ελπίδα για τη διατήρηση του κοινωνικού κράτους βρίσκεται στη συνειδητοποίηση εκ μέρους της πλειοψηφίας της κοινωνίας ότι το ατομικό συμφέρον συμβαδίζει και, μάλιστα, εξαρτάται από το γενικότερο συμφέρον. Αυτό αποτελεί το κυρίαρχο πολιτικό διακύβευμα και τη μήτρα της πολιτικής και κοινωνικής διάταξης στα φάσμα αριστερά – δεξιά. Η επιβίωση, συνεπώς, του κοινωνικού κράτους εξαρτάται από την ταλάντωση αυτού του εκκρεμούς και το βάθος μέχρι το οποίο έχουν φθάσει οι ρίζες των κοινωνικών κατακτήσεων στο συλλογικό υποσυνείδητο. Υπάρχει, δηλαδή, ο κίνδυνος μία μεγάλη και μακρόχρονη ταλάντωση προς τα δεξιά να ξεριζώσει όσα έχουν «κατακτηθεί», όπως πιθανόν θα συμβεί στην Αμερική με τη λυσσαλέα αντίδραση των Ρεπουμπλικάνων και, γενικότερα, της Δεξιάς.
3. Υπάρχει κάποιος σχεδιασμός, κάποια σκέψη για κοινή αντιμετώπιση των προβλημάτων αυτών;
Η οικονομική κρίση σημαίνει διαφορετικά πράγματα για τον καθένα από εμάς. Οι κύριες εκφράσεις της είναι η οικονομική επιβράδυνση, η μείωση της παραγωγής, η ανεργία και η μείωση των περισσότερων εισοδημάτων. Αυτό, οπωσδήποτε, βάζει σε δοκιμασία τη σχετική αποτίμηση του ατομικού σε σχέση με το συλλογικό συμφέρον. Σε πιο πρακτικό επίπεδο, αναπόφευκτα μειώνει τα φορολογικά και ασφαλιστικά έσοδα που χρηματοδοτούν το σύστημα υγείας. Προφανώς, όταν συρρικνώνεται η χρηματοδοτική βάση του συστήματος, αν δεν μειωθούν σημαντικά τα έξοδα, η όλη του ύπαρξη κινδυνεύει, είτε συνολικά, είτε σε σχέση με την έκτασή του. Η διαχείριση αυτής της νέας πραγματικότητας αποτελεί το μείζον πολιτικό διακύβευμα της εποχής. Για το λόγο αυτό, στη Σύνοδο των Υπουργών, εκφράσθηκε από το Γραμματέα του ΟΟΣΑ κ. Julius Frenk, αλλά και τον ΠΟΥ και πολλές χώρες, η αγωνία ότι η μείωση των δαπανών υγείας ως αποτέλεσμα της δημοσιονομικής στενότητας μπορεί να έχει δραματικές συνέπειες για το επίπεδο υγείας στο μέλλον. Δυστυχώς, δεν προέκυψε ως δυνατό συμπέρασμα ότι οι χώρες αντιμετωπίζουν το πρόβλημα με τον ίδιο τρόπο. Εκφράσθηκαν οι συνήθεις ευχές για διατήρηση του επιπέδου των παροχών, αλλά το δεύτερο θέμα της Συνόδου, που ήταν “Fit not Fat” μάλλον βλέπει ως ανταποδοτικό όφελος, εν όψει της μείωσης των δαπανών, την επίτευξη καλύτερου επιπέδου υγείας μέσω της πρόληψης και της δημόσιας υγείας. Στο σημείο αυτό, η πρόσφατη αλλαγή στην Ελλάδα, με την προσθήκη της Διατροφής και Άθλησης ως αντικείμενα του Υπουργείου Υγείας είναι μάλλον επίκαιρη.
4. Ειδικότερα για την Ελλάδα, ποια είναι τα βασικά ή τα επιπλέον προβλήματα που δημιουργούνται λόγω του ΔΝΤ και της παρούσας οικονομικής δυσχέρειας;
Αν και μισώ την αναφορά στην «ελληνική ιδιαιτερότητα» που πάντα χρησιμοποιείται ως άλλοθι οπισθοδρόμησης και απραξίας από τους διανοητικά οκνηρούς, οφείλω να δεχτώ ότι εμείς έχουμε τώρα ένα σοβαρό πρόβλημα. Δεν χωρά αμφιβολία ότι η Υγεία «χρωστάει» άμεσες και σημαντικές οικονομίες αν η Ελλάδα είναι να επιζήσει. Η προσωπική μου άποψη είναι ότι η συνολική δαπάνη πρέπει να μειωθεί το 2011 κατά 2% του ΑΕΠ σε σχέση με το επίπεδο του 2009. Σπεύδω, όμως να πω ότι η ανάγκη για εξοικονόμηση δεν οφείλεται στην παρουσία του ΔΝΤ, αλλά στο ότι η σπατάλη πόρων και η διοχέτευσή τους στην παραοικονομία και τη διαφθορά ήταν ένα διαρκές έγκλημα κατά της πατρίδας και του λαού, που οξύνθηκε στην 5ετία 2004-2009. Επειδή, όμως, η μεγάλη αυτή μείωση προϋποθέτει μεταβολή σε κατεστημένες νοοτροπίες αλλά και οργανωτικές αλλαγές, δεν μπορεί να συντελεσθεί γρήγορα. Για το λόγο αυτό ο Υπουργός είναι υποχρεωμένος να καταφύγει σε κάθε μέτρο άμεσης απόδοσης με στόχο τη μεγαλύτερη δυνατή εξοικονόμηση. Έτσι, είναι ανθρωπίνως αδύνατο να ασχοληθεί και με άλλα πολύ σοβαρά και διαρθρωτικά προβλήματα που χρονίζουν με πολύ σοβαρές επιπτώσεις. Αναγκαστικά, η μικροδιαχείριση, για όλο το 2011, θα κυριαρχήσει σε βάρος του σχεδιασμού για ένα καλύτερο σύστημα. Λυπηρό αλλά αναπόφευκτο και, πάντως, ένα σοβαρό πρόβλημα.
5. Πιστεύετε ότι μπορεί να αντέξει το δημόσιο σύστημα Υγείας την αυξημένη πίεση που δέχεται λόγω της οικονομικής κρίσης; Σύμφωνα με έρευνες, καταγράφεται ήδη μια αύξηση στην προσέλευση ασθενών κατά 20-30%.
Όχι δεν το πιστεύω. Τα σημάδια κατάρρευσης των νοσοκομείων ήταν ήδη εμφανή από το 2008. Δεν είναι τόσο θέμα πόρων, όσο θέμα ηθικού των άξιων γιατρών, νοσηλευτών και άλλων εργαζομένων. Η αποδιοργάνωση λόγω των ανίκανων διοικήσεων που τοποθετούσαν οι ακόμη πιο ανίκανοι Υπουργοί, οι «ανίερες» συμφωνίες Υπουργών και συνδικαλιστών, γιατρών και άλλων, έχουν υποσκάψει τα ηθικά θεμέλια του συστήματος και έχουν απογοητεύσει το συνεπή και τίμιο επιστήμονα και εργαζόμενο. Αυτό που φοβάμαι περισσότερο από τη μείωση των κονδυλίων είναι ότι οι άνθρωποι αυτοί θα εγκαταλείψουν την προσπάθεια. Νομίζω ότι αυτό θα πρέπει να απασχολήσει την πολιτική ηγεσία, αλλά, προς θεού, να μην αναζητήσει λύσεις στις συνδικαλιστικές ηγεσίες. Ας συμβουλευθεί ο Υπουργός καταξιωμένους επαγγελματίες και ας ψηλαφίσει τις κύριες πληγές του συστήματος. Με αλλαγή στο ηθικό του αποδοτικού εργαζομένου, η πρόσθετη προσέλευση ασθενών μπορεί να αντιμετωπισθεί και, ίσως να κάνει και καλό σε νοσοκομεία που σήμερα υπολειτουργούν.
6. Πόσο περισσότερο θα δυσκολέψουν την κατάσταση οι περικοπές της τάξεως του 1 δις. ευρώ από τους προϋπολογισμούς των νοσοκομείων;
Αν τα νοσοκομεία μας αποκτήσουν Διοικήσεις, οι οποίες θα εμπνεύσουν και θα συνεργασθούν με τους γιατρούς και τους εργαζόμενους, δεν θα υπήρχε πρόβλημα. Υπάρχουν σημαντικά περιθώρια στη μείωση της φαρμακευτικής δαπάνης και στα έξοδα για υλικά. Για παράδειγμα, η χρήση αποκλειστικά γενοσήμων αντιβιοτικών στην προεγχειρητική προφύλαξη και σε συνήθεις παθήσεις όπως οι ουρολοιμώξεις και στην εμπειρική αντιμικροβιακή θεραπεία, αντί των ακριβών πρωτοτύπων θα έφερνε σημαντική εξοικονόμηση. Η αναμόρφωση του συστήματος εφημεριών, ειδικά στα μικρότερα και επαρχιακά νοσοκομεία είναι επίσης αναγκαία. Πέρα, όμως, από την οικονομία, μπορούν να αυξηθούν και τα έσοδα από την εφαρμογή και αύξηση του εισιτήριου για όλους όσοι προσέρχονται στα νοσοκομεία του ΕΣΥ. Σημαντική, επίσης, μπορεί να είναι και η συμβολή του κλάδου της Ιδιωτικής Ασφάλισης, στα λίγα, έστω, νοσοκομεία που έχουν τις προϋποθέσεις, όπως προβλέπει και σχετική πρόταση που έχει κάνει η Ένωση Ασφαλιστικών Εταιρειών, μετά από μελέτη του Εργαστηρίου Οργάνωσης και Αξιολόγησης Υπηρεσιών Υγείας του Πανεπιστημίου Αθηνών. Τέλος, η σωστή εφαρμογή της ολοήμερης λειτουργίας και η πλήρης αξιοποίηση της βιοϊατρικής τεχνολογίας μπορούν επίσης να προσφέρουν έσοδα, αλλά και εισόδημα για τους εργαζόμενους. Ευτυχώς, ορισμένα από αυτά τα μέτρα ήδη βρίσκονται στην ατζέντα του Υπουργείου, αλλά θα πρέπει να γίνουν πολλά για να εξασφαλισθεί η συνεργασία των γιατρών.
7. Υπάρχουν όντως σημαντικά περιθώρια εξοικονόμησης όπως ισχυρίζεται το υπουργείο; Πού πρέπει να επικεντρωθούν;
Απαραίτητη προϋπόθεση είναι η συγχώνευση νοσοκομείων και η μετατροπή ορισμένων μικρών νοσοκομείων – Κέντρων Υγείας στην ηπειρωτική Ελλάδα σε κέντρα νοσηλείας με έμφαση στις χρόνιες παθήσεις. Τα 132 δημόσια νοσοκομεία είναι πολλά για μία χώρα όπως η Ελλάδα. Πολλά νοσοκομεία στεγάζονται σε παμπάλαια κτίρια, είναι μικρής δυναμικότητας και παρουσιάζουν έξοδα συντήρησης και λειτουργίας δυσανάλογα με τις πραγματικές απαιτήσεις. Μεσοπρόθεσμα, αλλά με άμεση έναρξη σχεδιασμού, θεωρώ απαραίτητη την «απόσυρση» νοσοκομείων και την ανέγερση νέων σε συνεργασία με τον ιδιωτικό κατασκευαστικό τομέα. Η αξιοποίηση με εκχώρηση μέρους της τεράστιας ακίνητης δημόσιας περιουσίας μπορεί να γίνει το κίνητρο για την ιδιωτική χρηματοδότηση, ύψους € 750 εκ. με στόχο την ανέγερση 10 πρότυπων νοσοκομείων της τάξης των 350-400 κρεβατιών, αξιοποιώντας σχέδια και μελέτες της ΔΕΠΑΝΟΜ. Πιστεύω ότι στον τομέα αυτό βρίσκεται μία θαυμάσια ευκαιρία για μελλοντική εξοικονόμηση πόρων και άμεση τόνωση του κλάδου των κατασκευών, ως αναπτυξιακό «μέρισμα» της υγείας προς τη χώρα. Τέλος, σημαντικά μπορούν να είναι τα άμεσα οφέλη από την ενεργειακή αναβάθμιση των νοσοκομείων, αξιοποιώντας ήδη διαθέσιμους πόρους και προγράμματα.
8. Τα μέτρα που έχουν ληφθεί σε σχέση με τα φάρμακα (αύξηση της χρήσης των γενοσήμων, λίστα, ηλεκτρονική συνταγογράφηση) θεωρείτε πως κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση; Θα επιτευχθεί η επιδιωκόμενη εξοικονόμηση;
Από καιρό έχω υποστηρίξει την αύξηση της χρήσης γενοσήμων φαρμάκων στα επίπεδα και των άλλων ευρωπαϊκών χωρών, δηλαδή από το σημερινό επίπεδο του 10% σε περίπου 40%. Η λίστα, όμως, δεν με έχει πείσει κυρίως λόγω της προϊστορίας από την εφαρμογή της. Η πραγματική λύση στο πρόβλημα της αυξημένης φαρμακευτικής δαπάνης βρίσκεται στη σωστή συνταγογράφηση και ο έλεγχος με ηλεκτρονικό τρόπο. Η ηλεκτρονική συνταγογράφηση που έχει ξεκινήσει μας δίνει ελπίδες, αλλά πρέπει να υποστηριχθεί. Χρειάζεται επειγόντως να λυθούν σοβαρά διαχειριστικά προβλήματα που σχετίζονται με τη διακίνηση των φαρμάκων, data center, προσωπικό, εξοπλισμός και άλλα για να ανταποκριθεί το σύστημα στους όγκους που συνεπάγεται η γενίκευση στο ΙΚΑ και άλλους μεγάλους φορείς. Αν δεν υπάρξει ουσιαστική υποστήριξη, το σύστημα κινδυνεύει και θα ήταν μία μεγάλη απογοήτευση αν μείνουμε με το «αστείο», αλλά πανάκριβο μη-σύστημα του ΙΚΑ.
9. Πώς κρίνετε την απόφαση ανάθεσης του συστήματος προμηθειών σε ιδιώτες;
Νομίζω ότι είναι μία πολύ καλή ιδέα. Ο σημερινός δημόσιος τομέας έχει αποδείξει ότι δεν μπορεί να φέρει σε πέρας ένα τέτοιο έργο, με χαρακτηριστική απόδειξη τη «λειτουργία» της Κεντρικής Επιτροπής Προμηθειών. Σημαντική εδώ θα είναι η σωστή μελέτη του έργου που θα πρέπει να λάβει υπόψη τον κατακερματισμένο χαρακτήρα της νοσοκομειακής υποδομής και, φυσικά, η μηχανοργάνωση και εφαρμογή, επί τέλους, σύγχρονων λογιστικών μεθόδων στα νοσοκομεία. Κρίνω, όμως, απαραίτητο να συνοδευτεί το μέτρο με την Ίδρυση του Ινστιτούτου Ελέγχου Ποιότητας το οποίο προέβλεψε ο νόμος 2519/97 του Κ. Γείτονα και το οποίο, κατά τρόπο κωμικοτραγικό, «καταργήθηκε» από την προηγούμενη Υπουργό, αν και δεν είχε ποτέ συσταθεί. Ένας φορέας Αξιολόγησης Τεχνολογίας και Υπηρεσιών Υγείας, με προσωπικό που ήδη υπηρετεί, αλλά είναι μάλλον παροπλισμένο σε νοσοκομεία και άλλους φορείς του Υπουργείου Υγείας, είναι απολύτως απαραίτητος σήμερα για τη σωστή κατάρτιση προδιαγραφών και ελέγχου της χρήσης της τεχνολογίας και της ποιότητας των προσφερόμενων υπηρεσιών.
10. Συγχώνευση μονάδων υγείας ΙΚΑ-ΕΣΥ. Είναι αυτή η απάντηση στην έλλειψη ΠΦΥ στη χώρα μας;
Ως παλαιός Υποδιοικητής του ΙΚΑ, αλλά και σχετικά πρόσφατα ως Πρόεδρος του Α’ ΠεΣΥ Αττικής, έζησα την «παράνοια» της πρωτοβάθμιας φροντίδας που ασκείται από δύο αντίπαλα στρατόπεδα. Η επικάλυψη φορέων και, κυρίως, η ασυνέχεια στη φροντίδα είναι τα κυριότερα προβλήματα που αντιμετωπίζει σήμερα το υγειονομικό μας σύστημα. Πέρα από την αρνητική επίπτωση στην ποιότητα της προσφερόμενης φροντίδας, η παράλληλη λειτουργία ΙΚΑ και ΕΣΥ στην πρωτοβάθμια φροντίδα προκαλεί και τεράστια σπατάλη πόρων.
11. Τι προβλήματα αναμένεται να δημιουργηθούν;
Με φοβίζει το σύνθετο του εγχειρήματος στην «ελληνική πραγματικότητα», αλλά θεωρώ ότι τώρα έχουμε, επί τέλους, τη χρυσή ευκαιρία. Οποιαδήποτε ολιγωρία και υποταγή σε συνδικαλιστικού τύπου αντιδράσεις θα είναι ασυγχώρητη. Δυστυχώς, η χώρα μας θα πληρώσει τώρα, στη χειρότερη στιγμή, την εγκληματική αδιαφορία των ιθυνόντων της τελευταίας 35ετίας για την υπερπαραγωγή γιατρών. Οι 70.000 γιατροί δεν δικαιολογούνται σε μια χώρα όπου και οι μισοί θα ήσαν επαρκείς. Ένα μεγάλο μέρος απασχολείται στο ΙΚΑ, αλλά δεν είναι δυνατόν να απορροφηθούν όλοι στο νέο σχήμα, όποιο και αν είναι και αυτό. Εδώ θα χρειαστεί μηχανισμός και διαδικασία επιλογής, αλλά η χώρα μας δεν φημίζεται για τις επιδόσεις στον τομέα αυτό. Αν και το ΑΣΕΠ αποτελεί μία «πετυχημένη ιστορία», η διαδικασία επιλογής γιατρών στο ΕΣΥ και ιδιαίτερα οι κρίσεις σε θέσεις ευθύνης αποτελούν παράδειγμα προς αποφυγήν. Το δίδαγμα εδώ είναι ότι θα πρέπει να αποφύγουμε την ανάμειξη των συνδικαλιστικών οργάνων των γιατρών και να ψάξουμε για όσο το δυνατόν αντικειμενικότερο σύστημα επιλογής.
12. Ποιες είναι οι παγίδες – κίνδυνοι που πρέπει να αποφύγει η χώρα μας και ποιες οι ευκαιρίες που πρέπει να εκμεταλλευτεί σε ό,τι αφορά στην πολιτική που θα ακολουθήσει στον τομέα της υγείας, λόγω και των σημαντικών αλλαγών που φέρνει μαζί της η οικονομική κρίση;
Οι παγίδες και οι κίνδυνοι είναι πολλοί. Στη Σύνοδο Υπουργών στο Παρίσι έγινε ευθεία αναφορά στον κυριότερο, που είναι η φυσική τάση των κυβερνήσεων να απαντήσουν στην κρίση με περικοπή δαπανών, ακόμη και στην υγεία. Δυστυχώς, η χώρα μας έχει τη μικρότερη δυνατότητα να αποφύγει αυτό το σκόπελο. Βέβαια, σε μεγάλο βαθμό, η μείωση των δαπανών είναι απλή αποφυγή σπατάλης και έτσι, λογικά, δεν πρέπει να επηρεάσει την ποιότητα των υπηρεσιών. Ακόμη και έτσι, όμως, η ανάγκη περικοπών είναι τόσο μεγάλη και τα διαχειριστικά μας συστήματα τόσο ανεπαρκή, που κινδυνεύουμε εκτός από το «λίπος» να κόψουμε και «σάρκα». Δυστυχώς το 2010 χάθηκε χωρίς να βελτιωθεί η κατάσταση στη διαχείριση, η οποία, μάλιστα, χειροτέρεψε λόγω της εξάρτησης της Υπουργού από συνδικαλιστές και κομματικούς παράγοντες. Για εμένα, όμως, ο μεγαλύτερος κίνδυνος θα προέλθει από την υπερδιόγκωση του ιδιωτικού τομέα. Σε όγκους και δαπάνη, ο ιδιωτικός τομέας σήμερα καλύπτει περίπου το 50% του συνόλου, αν συμπεριλάβουμε και τους ιδιώτες γιατρούς. Σε εποχή κρίσης και μείωσης των εισοδημάτων, οι «τζίροι» των ιδιωτών μειώνονται, σε ορισμένες περιπτώσεις δραματικά. Πώς θα αντιδράσει ο ιδιωτικός τομέας και τι θα κάνουν οι «πλεονάζοντες» γιατροί; Η κρίση ίσως ωθήσει κάποιους στη μετανάστευση και, στην καλύτερη περίπτωση, στην επαρχία. Ακόμη και έτσι, όμως, οι συνέπειες στο ΕΣΥ και οι επιπτώσεις στο οικογενειακό εισόδημα και την ανεργία, καθώς θα κλείνουν ιδιωτικές μονάδες, και θα θεριεύει η προκλητή ζήτηση, μπορεί να είναι εφιαλτικές. Το ΕΣΥ πρέπει να σχεδιάσει μία γραμμή άμυνας, ακόμη και καθώς προσπαθεί να περιστείλει τη δική του δαπάνη. Δύσκολο, και δεν βλέπω να γίνονται πολλά σε αυτήν την κατεύθυνση.
Οι ευκαιρίες που μπορεί να κρύβονται στην κρίση επίσης συζητήθηκαν στη Σύνοδο των Υπουργών. Εδώ μπορεί να κρύβεται μία ευκαιρία για την Ελλάδα. Αν μειώσουμε τη συνολική δαπάνη από 10% του ΑΕΠ το 2009 σε 8% το 2011, που είναι λογικό για το επίπεδο των υπηρεσιών που προσφέρει το σύστημα, προκύπτει εξοικονόμηση περίπου €4,5 δις. Αν η Υγεία «προσφέρει» € 2,5 δις στη μείωση του ελλείμματος, μπορεί να επενδύσει τα άλλα €2 δις στην αναβάθμιση του ΕΣΥ και την ανανέωση των υποδομών. Αν γίνουν αυτά, θα έχουμε ένα ορθολογικό ΕΣΥ, που θα δαπανά ένα φυσιολογικό ποσοστό κοντά στο 9% του ΑΕΠ, αλλά θα παράγει περισσότερη και καλύτερη περίθαλψη και υγεία. Η αναβάθμιση της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας στις γραμμές της πρωτογενούς πρόληψης της παχυσαρκίας, του διαβήτη, του καρκίνου και των καρδιαγγειακών νοσημάτων, αλλά και η ορθολογική οργάνωση των υποδομών θα αποδώσουν σημαντικούς καρπούς. Αν λοιπόν, η κρίση μας μάθει να σεβόμαστε τα χρήματα του ελληνικού λαού, μπορούμε να το ανταποδώσουμε με καλύτερες υπηρεσίες. Είναι καιρός να σκεφτούμε εθνικά και όχι ως μέλη μίας κατακερματισμένης κοινωνίας.
Liaropoulos's Blog 
Σχολιάστε